Bira Türleri


Tüm bira türleri temelde kullanılan maya türüne göre lager ve ale olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Her iki tür de farklı ısı ve süreçlerde fermente olup olgunlaşarak farklı karakterde tatlar oluşturur. Çoğumuzun bildiği ve genellikle tükettiği Pilsen biraları lager sınıfında yer alan alt fermantasyon biralarıdır.


Ale: Üst fermantasyon biralarıdır ve en eski bira türleri bu sınıftandır. İngiltere, İrlanda ve Belçika’da yaygın olup son zamanlarda Amerika’da oldukça popüler hale gelmişlerdir. Oda sıcaklığı gibi daha yüksek ısılarda fermente olurlar. Fermantasyon ısısının yüksek olması sebebiyle ester olarak ifade edilen çeşitli meyvemsi tatlar oluştururlar. Bu tatlar elma, armut, muz, ananas, kiraz vb. olarak ifade edilebilir, ancak bunlar belirgin olmaktan ziyade alt notalarda hissedilen tatlardır. Yani kesinlikle yapay meyveli biralarda hissedilen aromalar gibi değildir. Bunu anlamanın en kolay ve ulaşılabilir yöntemi olarak marketten bir Gusta birası satın alıp koklamanızı tavsiye ederim. Eminim ki siz de muz notalarını hissedeceksiniz.

Gusta demişken, ait olduğu tür olan buğday birası (Weizen) ale tipi biralardan yalnızca biridir. Ale türüne ait olan diğer biralar ise Pale Ale, Amber Ale, Brown Ale, India Pale Ale, Stout, Porter, English Bitter, Altbier, Kölsch alt başlığında toplanır ve bunların da kendi alt türleri bulunmaktadır.

Ale tipi biralar genellikle lagerlara göre daha kuvvetli, doyurucu ve daha kompleks karakterdedirler. Şerbetçiotu tadı lagerlara göre daha fazla hissedilmekle birlikte Indian Pale Ale (IPA)’ de tavan yapmıştır. Bu birada gerçekten yoğun oranda şerbetçiotunun acılığı ve ferahlığı hissedilmektedir. Şerbetçiotunun biraya verdiği lezzetinin yanında koruyucu özelliğinin bulunması bu biranın ortaya çıkışında büyük rol oynamıştır. 18. YY sonlarında Britanyalı bira üreticileri Hindistan’a ihraç ettikleri güçlü ale biralarının fıçılarına aylar süren deniz yolculuğu esnasında koruyucu olması ve taze tutması için çok miktarda şerbetçiotu eklemişlerdir. Bu yolculuk esnasında şerbetçiotlarıyla birlikte olgunlaşan biralar yolculuk sonunda yoğun bir şerbetçiotu aroması ve lezzetine kavuşmuş ve böylece bu türün çıkışına ilham olmuştur.

Çoğu türünü sevmemle birlikte Ale biraları arasında en hoşuma gidenleri Pale Ale ve Weizen (buğday) birasıdir. Buğday birası olarak favorim olan Alman Paulaner’la tanışmamın detaylarını bira tadım notlarında bulabilirsiniz. Pale Ale türünde ise tavsiye edebileceğim biralar Amerikalı Sierra Nevada Pale Ale ve Avustralyalı Coopers Pale Ale. Her ikisi de butik, üretimi özenli ve seri satıştan ziyade ürün odaklı, doğal olarak gazlanmış ve bulunduğu an kaçırılmadan içilmesi gereken biralar.

İthalatın bu derece yoğun olduğu, üretimin bile önemli kısmının ithal hammaddeyle gerçekleştirildiği ülkemizde bu tür biralara ulaşamamak oldukça manidardır. Zira ithalatçı firmaların da getirdiği biraların pazarda süreklilik sağlayabilmesi için genel bir talep oluşması, bu talebin oluşması için de bira algısının değişerek tek tip olmaktan çıkarılması ve bira kültürü oluşması şarttır. Talep oldukça ithalatçı firmalar doğal olarak bizlere daha fazla çeşit sunma eğiliminde olacaklar ve bunun sonucunda tüketici olarak bizler de daha farklı lezzetlere ulaşma fırsatını bulacağız.

Lager: Alt fermantasyon biralarıdır. 7-12C ısı aralığında fermente olurlar. Lager kelimesi Almanca’da bekletmek/depolamak anlamından gelmektedir. Fermantasyon ısısının düşük olması mayanın meyvemsi esterleri oluşturmasını engeller ve ale tipi biralara göre üretim süreci genellikle 1-2 hafta daha uzundur. Üretim sıcaklığının düşük olması sebebiyle Lager biraları 19.YY’a kadar yalnızca kış aylarında üretilmiştir. Lager biraları karakteristik olarak ferahlatıcı, buruk, hafif, ve kolay içimlidir. Ülkemizde maalesef bira denince akla gelen tek tür olan Pilsen biraları lager biralarından yalnızca biridir.

Pilsen birası adını Çek Cumhuriyeti’nin Plzen şehrinden almıştır. Bölgenin suyunun yumuşaklığı, kullanılan Saaz tipi şerbetçiotu ve Bavaria tarzı üretimiyle dünyaca ünlü ve taklit edilen bir bira türü haline gelmiştir. Gerçek pilsen birası içmek isteyenler için fırsatı olanlara Pilsner Urquell’i tavsiye ederim.

Lager biralarının en önemli alt türleri Pilsen, Vien, Bock/Doppelbock, Dunkel, Dortmunder, Marzen/Oktoberfest’tir.

İngilizler birayı sadece “beer” olarak değil, “lager” veya “ale” olarak sipariş eder. Hatta İngiliz punk-rock grubu Chumbawamba’nın hit şarkısı I Get Knocked Down’da bile bu ayrımı rahatlıyla görebilirsiniz.

He drinks a whisky drink
He drinks a vodka drink
He drinks a lager drink
He drinks a cider drink….
Bu arada cider’da elma suyunun fermente edilmesiyle üretilen, tıpkı bira gibi gazlı ve düşük alkollü, özellikle daha çok bayanlara hitap ettiğini düşündüğüm ferahlatıcı bir içecektir.

Sonuç itibariyle birayı yalnızca bira olarak algılamak ve tasvir etmek, birbirinden farklı bunca çeşidini hiçe sayarak ona haksızlık etmek olacaktır. Zira, Amerika ve çoğu Avrupa ülkelerinde bira tıpkı şarap gibi algılanmakta ve artık gurmeler şarapta olduğu gibi çeşitli bira türleriyle yemek eşleştirmeleri dahi yapmaktadır.

Bu Blogda Ara